De Vakantietotaalclub

Vorig jaar kwam de reiswereld met horten en stoten tot stilstand. Voor Flow Reizen in Weert, voor mensen met een licht verstandelijke beperking, is het een regelrechte ramp. ,,We zijn zoveel meer dan een reisbureau”, zegt directeur en oprichter Richard Ruiter. Hij wil koste wat kost dit bijzondere bedrijf redden, en schreef zelfs een boek; ‘De grote Flowreis’.

Die reis is het pad dat de vrienden Richard Ruiter en Roger Olislagers aflegden om hun droom te realiseren: ‘de wereld bereizen en stoere activiteiten organiseren voor mensen met een licht verstandelijke beperking’. En dan het liefst activiteiten waarvan iedereen zei: ‘dat kan niet met deze doelgroep’. Ze bewezen hun gelijk en hebben nu een groot reisbedrijf. Flowreizen heeft 165 reisbegeleiders, organiseert jaarlijks tientallen winter- en zomerreizen voor mensen met een licht verstandelijke beperking en autisme. In 2016 werd Flow Reizen uitgeroepen tot beste Nederlandse reisorganisatie voor aangepaste reizen.

Alle uithoeken van de wereld

Flow Reizen hanteert de slogan ‘onbeperkt op vakantie’, en dat is precies wat er gebeurt. Reizigers met een beperking komen in alle uithoeken van de wereld: Mexico, de VS, Vietnam, en zelfs een keer in Australië. In het jubileumjaar 2016, Flow bestond toen 25 jaar, werd zelfs een wereldreis gemaakt. Het reisaanbod en de diversiteit zijn groot: van wandelen in Oostenrijk, Noorwegen of IJsland tot kamperen in Frankrijk. Ook voor de minder grote avonturiers zijn er geschikte vakantiereizen, van het Oerol Festival op Terschelling tot een luie strandvakantie in Spanje.

Snotneuzen in de Moeselpeel

Reizen en avonturen beleven zit de twee directeuren in het bloed. Directeur? Ze voelen zich nog steeds die jochies van dertig jaar geleden. ,,Onze intentie, onze dromen en filosofie zijn niet veranderd in al die jaren”, zegt Ruiter.

Ze groeiden samen op, in dezelfde wijk in Weert, en beleefden hun eerste avonturen als ‘snotneuzen’ in de Moeselpeel. Het reizen trok al vroeg. Eerst naar de Ardennen, later met oude busjes en weinig geld verder weg in Europa. Ze deden allebei dezelfde opleiding: Cultureel Maatschappelijke Vorming, richting Toerisme, hoofdvak Sport & Spel en wisten al vroeg wat ze zouden gaan doen: avontuurlijke reizen organiseren voor mensen met een beperking. Voor mensen zoals Richards broer Marcel, die niet al die avonturen kon beleven. ,,Ik was de wereldreiziger en stond vol in het leven. Ik vroeg me wel eens af: hoe ziet Marcel dat? Toen ik vroeg wat hij zou willen, zei hij: ‘dat wat jij doet, dat wil ik ook’.”

Roger, die stage liep bij een instelling voor mensen met een beperking, werd wel eens teruggefloten omdat hij ‘te vooruitstrevend’ zou zijn. Voetballen met een leren bal was verboden, dat moest met een foam bal. De twee vrienden stonden daar anders in: als je nooit leert omgaan met een leren bal gaat het inderdaad altijd mis. Maar je kunt er juist van leren! Met studiegenoot Ramon erbij werden de plannen verder uitgewerkt. De studie werd gebruikt om een eigen bedrijf op te zetten. Een naam wisten ze ook al: Flow Outdoor.

Folder op de typemachine

Een stagereis naar het Lake District in Engeland werd een grote inspiratiebron. Daar maakte de Calvert Trust al tientallen jaren activiteiten mogelijk voor iedereen; op hun reisje zagen ze een aantal ‘wonderen’ gebeuren. Mensen met ernstige lichamelijke handicaps die een berg opkwamen, of in een kajak het water op gingen. Het werd gewoon mogelijk gemaakt.

De motivatie was hierdoor nog groter geworden. Jarenlang werken ze aan hun plannen tijdens hun opleiding, en besluiten avontuurlijke reizen in de Ardennen te organiseren. Ze maken een folder op de typemachine, knippen en plakken er plaatjes bij. Er zijn twee deelnemers, maar met broer Marcel erbij zijn het er drie. En drie begeleiders. Zo begon het.

De bekendheid groeit in de loop der jaren en het aantal reizen ook. Ze kopen een oud busje. Een oud huis in de Ardennen (dat later weer verkocht wordt). Er is meer administratieruimte nodig, want de eetkamertafel thuis is veranderd in kantoor.

In 2000 hebben ze al twintig begeleiders in dienst en kunnen ze een loods met kantoor huren. Vandaag de dag werken er zes mensen op kantoor, en zijn er zo’n 165 begeleiders. Vanaf het prille begin komen zowel deelnemers als begeleiders uit het hele land. ,,We zijn niet zo gelikt”, zegt Ruiter. ,,En we beslissen altijd alles met zijn allen.”

Een Flowgevoel

Er is zoiets als een Flowgevoel. Wie eenmaal een reis gemaakt heeft verheugt zich alweer op de volgende. ,,De vraag is niet: waar ga je een reis boeken, maar de vraag is wanneer is de folder binnen en mag ik weer boeken?”

Maar ook de reisbegeleiders blijven ook jaren hangen, kronkelen zich vaak in bochten met hun werk en vakantiedagen om mee te kunnen. ,,Je hoort bij de Flowfamilie, dat merk je als begeleider, maar ook als reiziger”, zegt de Deurnese Nicole van der Coelen (34). Sinds 2010 gaat ze mee als reisbegeleidster. ,,Het is ook iets waar je een heel jaar naar uitkijkt”, weet ze ook van haar broer. Hij ging als deelnemer mee en via hem raakte ze enthousiast om reizen te gaan begeleiden.

,,Er zijn begeleiders die al twintig jaar met Flow meegaan, en die inmiddels getrouwd zijn, een vaste baan hebben, en die net als ik dan elk jaar kijken of ze nog een reis mogen doen.” Er zitten chirurgen bij, die er nog tijd voor maken, weet Ruiter.

De Flowmentaliteit. Het woord valt een paar keer. Wat dat is? ,,Respect voor elkaar en de natuur, en gelijkwaardigheid”, zegt Ruiter. Ik zeg altijd tegen nieuwkomers: als je meegaat doe je dat omdat je gelijkwaardig bent aan alle anderen en we willen niet dat je je gaat vergelijken met anderen in de groep. Dat proberen wij ook mee te geven.”

,,Die gelijkwaardigheid die is er echt”, zegt Nicole. ,,Die is er tussen begeleiders en directie, maar ook met deelnemers. Het voelt echt zo dat je met een groep weg bent, samen op vakantie. Ik kan ook heel veel leren van de deelnemers. Vriendschappen die ontstaan hebben niets te maken met leeftijd of geslacht of beperking of uiterlijk.”

Meer dan een reisbureau

Het is ook wel de moeilijkste doelgroep, zegt Ruiter. ,,Omdat ze van zichzelf weten dat ze een beperking hebben. En ze willen altijd boven die streep, bij ‘die anderen’ horen. Maar die lijn is er niet. Dat is een beeldvorming die altijd in stand wordt gehouden, door het te benoemen en omdat er barrières opgeworpen worden door instanties.”

Flow is meer dan een reisbureau, benadrukt Ruiter. Er is veel te weinig aandacht voor mensen met een beperking in de samenleving, vindt hij. Het maakt hem boos. ,,Zij staan overal achteraan. Er zijn fieldlabs, maar er is niet over nagedacht dat er ook nog mensen zijn met een beperking, dat zijn er 1,1 miljoen in Nederland. Wij verkopen niet alleen een reis, maar wij nemen op dat moment ook alle taken van het thuisfront over.”

Nu is het dus even spannend of en welke reizen deze zomer door kunnen gaan. Vorig jaar is alles geannuleerd, daarmee was Flow een van de eerste reisorganisaties die hiertoe besloot. Dit jaar moesten de winter- en voorjaarsreizen al gecanceld worden. De zomerreizen zijn zoveel mogelijk naar achteren verschoven. ,,We zitten hier niet stil in de tussentijd”, zegt Ruiter. ,,We krijgen tientallen vragen per dag via de telefoon en per mail. We zijn eigenlijk een jaar lang al een groot maatschappelijk kantoor als gevolg van corona.”

Financieel is het wel een ramp, het verlies is inmiddels zes ton. En als deze zomer ook geen reizen door kunnen gaan, is de ramp compleet. Door zuinigheid en met spaargeld hoefde niemand ontslagen te worden, maar nog zo’n zomer zonder een enkele reis dan is er geen geld meer. ,,Maar ik weiger te capituleren”. Alles heeft hij over om het bedrijf te redden.

De 800 exemplaren die verkocht zijn van zijn boek, dat de geschiedenis van Flow beschrijft en vol staat met leuke reisverslagen, levert wel een extra centje op maar is bij lange na niet genoeg. ,Als het er 8000 waren, was het andere koek zegt hij eerlijk. ,,Ik voel een enorme verantwoordelijkheid naar mijn doelgroep. Flow doet er toe voor mensen, dus dat mogen we niet kapot laten gaan.”

bron: www.ad.nl

meer informatie:  Begeleid op reis in de zomer en winter (flowreizen.nl)