De Vakantietotaalclub

Olifantensanctuary’s en dolfinaria zijn al jaren bekende trekpleisters voor reizigers. De medewerkers drukken je op het hart dat de dieren écht goed behandeld worden. Weinig mensen weten het, maar dit soort toeristische attracties zijn allesbehalve verantwoord.

Dat we dol zijn op wilde dieren, is geen geheim. We willen ze zien, filmen, aanraken en het liefst van zo dichtbij mogelijk. Maar achter dat verlangen naar het ‘echte’ contact, schuilt een ongemakkelijke waarheid. Wereldwijd worden dagelijks tot 550.000 wilde dieren in toeristische attracties vastgehouden. Waarom doen we dat eigenlijk? Volgens Sanne Kuijpers van World Animal Protection Nederland is het simpel: “Uit liefde voor dieren, vaak onbewust van het feit dat we daarmee eigenlijk dierenleed promoten.” En terwijl de selfies met tijgers en het wassen van een olifant onze feed domineren, verdwijnt het welzijn van de dieren steeds verder naar de achtergrond. “Zolang het welzijn van het dier niet op één staat, is het per definitie fout.” Misschien ben jij ook weleens slachtoffer geworden van deze ‘ervaringseconomie’. En dat is helemaal niet gek. Want hoe schattig die koolmees in je achtertuin ook is, vroeg of laat wil je iets spectaculairders zien. Maar als je dat doet, doe het dan goed. En vermijd deze red flags binnen het wildlife-toerisme:

© thomaslabriekl / Shutterstock

1. Binnen handbereik is al een vinger te ver

Je hebt het vast weleens voorbij zien komen: iemand die een koala knuffelt, een wandeling maakt met een leeuw of een olifant aan het wassen is. Het klinkt onschuldig. Maar dat is het niet. Dit zijn wilde dieren, gefokt of rechtstreeks uit het wild gehaald. Ze worden dan op brute wijze getraind om relatief ‘veilig’ met jou om te gaan. Dieren die aangeraakt kunnen worden, gaan altijd gedwongen tegen hun instinct in. “Er is niets natuurlijks aan het aanraken van wilde dieren,” legt Sanne uit. “Vaak worden de dieren jong weggehaald bij hun moeder, mishandeld en onder slechte omstandigheden gevangengehouden.” Allemaal zodat jij een foto kan maken, ze even mag aaien of ‘verzorgen’. Ze benadrukt: “Vraag je altijd af of het welzijn van het dier voorop staat en het een leven kan leiden dat zoveel mogelijk lijkt op hun leven in het wild. Denk je dat iets niet klopt? Luister naar je onderbuikgevoel en ga iets anders doen.”

© Grossinger / Shutterstock

2. Gered is niet altijd diervriendelijk

Een dierentuin lijkt misschien onschuldig, maar het is natuurlijk ontstaan voor ons vermaak en ontspanning. Dieren in gevangenschap hebben per definitie een kleinere leefruimte dan in het wild, wat zorgt voor verveling, stress en agressie. Maar sommige dieren kunnen niet meer terug naar het wild. In dat geval komen ze terecht in een opvang- of revalidatiecentrum. Maar ook hier geldt: niet alles is wat het lijkt. “Een goede opvang zorgt alleen voor dieren die echt niet meer in het wild kunnen overleven,” zegt Sanne. Let dus extra goed op dierenparken die woorden gebruiken als ‘sanctuary’, ‘conservation’ en ‘ecoexperience’. Dit kan misleidend zijn en wordt vaak ingezet om toeristen te lokken. Ze promoten dan vaak met fokprogramma’s, maar dieren die in gevangenschap geboren worden, kunnen zelden nog terug naar het wild. Wat de opvang ook zegt: doe goed onderzoek en bekijk vooraf of je bij het park directe interactie met de wilde dieren kan hebben. Zo ja, dan is dat een duidelijke red flag.

© A_Lesik / Shutterstock

3. Dieren zijn geen artiesten

Een dolfijn die een kus geeft aan zijn trainer of een orka die zich op de rand van het bassin werpt om de bezoekers gedag te zeggen. Indrukwekkend? Misschien. Natuurlijk? Absoluut niet. Veel dierentuinen beweren dat dit een educatieve functie heeft. Maar wederom: het leert je vooral dat het prima is om wilde dieren te gebruiken voor ons vermaak en het is vanuit educatief oogpunt onacceptabel. Heb je ooit een tijger in het wild gezien die zich op zijn buik liet aaien? Of heeft een walrus tijdens een boottocht op de oceaan een keer naar je gezwaaid? Nee, precies. Deze dieren doen op commando een truc voor een dode vis en dat hun hele leven lang. Gelukkig ziet Sanne dat steeds meer mensen zich bewust zijn van het dierenleed wat hierachter schuilt en nemen landen maatregelen om de uitbuiting van dolfijnen, orka’s en andere dieren in gevangenschap te stoppen. Zie je het woord ‘show’ of ‘les’ staan? Blijf dan weg. En als je ergens bent waar een wild dier moet optreden? Ga niet applaudisseren, weglopen is een betere optie.

© StanislavBeloglazov / Shutterstock

4. Laat die telefoon in je broekzak

De laatste red flag is de echte motor van de ervaringseconomie: onze telefoon. “Het moet tegenwoordig alleen maar gekker en groter.” We willen allemaal iets meemaken wat bijzonder is. Iets om vast te leggen en om vervolgens te delen. En wie weet, misschien inspireer je anderen ook nog om op reis te gaan. Maar juist daar schuilt het gevaar: zodra wilde dieren onderdeel worden van onze content, worden ze ook onderdeel van onze consumptie. Door foto’s te posten met wilde dieren bij wrede toeristische attracties, creëer je de indruk dat het normaal of wenselijk is en daarmee blijf je mensen het idee geven dat dit juist is. Tip van Sanne: “Foto’s posten mag, maar post alleen foto’s van verantwoorde ervaringen met dieren die je in het wild bent tegengekomen. Dat is dus niet van olifanten die gewassen worden of in een ottercafé.” 

© xamnesiacx84 / Shutterstock

Green flags

Zijn dan álle plekken met wilde dieren in gevangenschap slecht? Niet per se. Volgens Sanne kunnen deze plekken echt wel een functie hebben, maar dan moet het welzijn van de dieren centraal staan. Maar hoe check je dit? Een belangrijke richtlijn hiervoor is: als je in direct contact kan komen met wilde dieren of er worden shows opgevoerd, dan is het foute boel. Zo weet je zeker dat jouw bezoek geen onderdeel is van het probleem, maar juist van de oplossing. Wil je liever dieren in hun eigen habitat bekijken? Dat kan ook op een verantwoorde manier. Sanne is groot fan van safari’s: “Zeg nou eerlijk, de mooiste ontmoetingen zijn de ontmoetingen in het wild die je niet verwacht.” Of bezoek een van de Wildlife Heritage Areas in bijvoorbeeld Thailand, Rwanda en nog veel meer plekken. Hier kan je dieren in hun natuurlijke leefomgeving zien en weet je zeker dat lokale gemeenschappen een centrale rol spelen in het beschermen van de leefomgeving. 

© Parmna / Shutterstock

Als dieren konden praten

Dat toerisme invloed heeft op dierenwelzijn is duidelijk. Maar hoe ziet de toekomst eruit? Die is positief, zegt Sanne: “Er is nog veel werk aan de winkel, er zijn nog steeds grote reisorganisaties die dolfijnen en orkaleed blijven aanbieden. Maar ook op gebied van regelgeving is nog veel winst te behalen.” Gelukkig ziet Sanne de toekomst hoopvol in: “Tien jaar geleden werden olifantenritten nog gepromoot op de Vakantiebeurs. Nu niet meer. Bewustwording groeit, en daar zijn reizigers onmisbaar in.” Of je nu een recensie schrijft, kritische vragen stelt, die foto even niet post of bewust kiest voor waar je naartoe gaat: dat kan al zorgen voor positieve verandering. Dus, ga je mee in de massa of laat je van je horen? Wilde dieren hebben geen stem, jij wel.

bron: https://npo.nl/npo3/3opreis