De Vakantietotaalclub

Onverwachtst

SPITSBERGEN, Noorwegen

Geprepareerde pistes zijn er niet en skiliften zijn uit den boze. Juist daarom is skiën op Spitsbergen een ervaring die de doorgewinterde (toer)skiër doet watertanden. De eilandengroep, die precies tussen het noordelijkste puntje van Noorwegen en de Noordpool ligt, is een bestemming van extremen. De winters zijn donker en koud, maar is de poolnacht voorbij, dan dient het avontuur zich aan. Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld met sneeuwscooters, om zo op plekken te komen waar nooit eerder iemand naar beneden is geskied.

Richting de zomer zijn er Ski & Sail-tours, waarbij je langs de kust vaart om toertochten te rijden. Maar een van de mooiste ski-ervaringen begint gewoon bij de basis: toerski’s onderbinden en naar boven lopen. Dat kan meteen buiten hoofdstad Longyearbyen, waar op twee à drie uur stijgen Trollsteinen ligt. De trollenrots, een kleine maar imposante vierkante rots die een groot deel van het jaar volledig besneeuwd is. Vanaf hier zie je Longyearbyen liggen, met erachter de baai die uitmondt in de Groenlandzee. Loop je eind februari naar boven, dan heb je kans de allereerste zonnestralen van het nieuwe jaar te zien, twee weken eerder dan dat ze het dal bij Longyearbyen bereiken. Ga je later in het jaar, dan is het 24 uur per dag licht en kun je midden in de nacht in het volle zonlicht naar beneden skiën – elke meter afdaling zelf verdiend.

Runner-up

ETNA, SICILIË, Italië

Geen smeulende lava in de winter op Europa’s grootste vulkaan, maar twee skigebieden met magnifiek uitzicht op de Middellandse Zee. 

Mooist

DOLOMIETEN, ZUID-TIROL, Italië

Het mooiste skigebied vinden, begint met het zoeken naar het mooiste berglandschap. In Europa kan er maar weinig op tegen de wereldberoemde, puntige bergtoppen van de Dolomieten. Steile rotswanden die vervaarlijk tot aan de hemel reiken. Kalksteen dat ’s ochtends en ’s middags goud oplicht door de winterzon. En daartussen ligt een enorm netwerk aan pistes; met maar liefst 1200 kilometer is Dolomiti Superski het grootste skigebied ter wereld. Verspreid over twaalf verschillende terreinen, van de Drei Zinnen in de Sextener Dolomieten en Bruneck in Zuid-Tirol tot Val di Fiemme in Trentino, vind je hier het mooiste dat Italië in de winter te bieden heeft. Hoogtepunten: het roemruchte Cortina d’Ampezzo, waar de juiste kleding minstens zo belangrijk is als een geldige skipas. Of de Marmolada-gletsjer, met 3342 meter het hoogste punt van het gebied.

En wat te denken van de Val di Fassa, een van de bekendste valleien in de regio, met veel zon door de ligging aan de zuidkant van de Alpen en een ongekend culinair aanbod. Het geijkte hoogtepunt voor de skiër is de Sella Ronda. Een aaneengesloten skiroute van zo’n veertig kilometer die via de skigebieden van Val Gardena, Alta Badia, Arraba en Val di Fassa om het Sellamassief leidt, en je zonder ook maar één afdaling twee keer te laten doen een hele dag bezighoudt. Minder bekend en een stuk korter – maar minstens zo spectaculair – is de Laga-zuoi bij Armentarola. Inclusief transfer met paardenslee.

Runner-up

ARLBERG, Oostenrijk

De Nederlandse koninklijke familie trekt niet voor niets elk jaar naar Lech. Arlberg – met St. Anton als andere publiekstrekker – is sneeuwzeker, omvangrijk en uitdagend op én buiten de piste.

Beste architectuur

LES ARCS, Frankrijk

Over smaak valt niet te twisten, en dus mag je Les Arcs lelijk en zielloos vinden. Feit is dat de Franse wintersportplaats een architectonisch laboratorium is, met ondertussen 53 jaar op de teller. Meer nog, Les Arcs is het perfecte voorbeeld van alpien modernisme, aangebracht in de jaren zestig door (visionair) architecte Charlotte Perriand, acoliet van Le Corbusier. In de winter van 1968-’69 verrees hier een eerste hotel: Les Trois Arcs, een gigantisch betonnen appartementsgebouw met kleine uniforme ruimtes, panoramische ramen, polyester prefabbadkamers en halfopen keukens. Arc 1600 was geboren en Charlotte Perriand kreeg de volledige supervisie over de uitbouw van het skidorp. Meer dan vijf decennia later is Arc 1600 uiterst waardevol architecturaal erfgoed in Frankrijk – net als Arc 1800, dat in 1974 werd geopend als tweede skidorp van Les Arcs, eveneens onder leiding van Perriand.

Met even goede intenties ging eind jaren zeventig Arc 2000 open, maar al snel groeide dit dorp uit tot een architecturale gruwel. Rijke mensen wilden namelijk grotere kamers, meer decoratie, plaats voor een zwembad en wellnessruimtes, wat totaal niet strookte met Perriands visie. Uiteindelijk kregen de rijken toch hun zin, met de bouw van Arc 1950 in 2003, een traditioneel skidorp, neergepoot door een Canadese bouwfirma in neo-retroarchitectuur. Als je hier aandachtig luistert, hoor je hoe Perriand zich omdraait in haar graf.

Runner-up

AVORIAZ, Frankrijk

Een architecturaal sprookje, hoog op een duizelingwekkende rots in de Haute-Savoie, zonder rechte lijnen, volledig opgetrokken uit hout. Het ecologische eldorado van de wintersport, met hotels en flatgebouwen in de vorm van ruimtevaartuigen en dennenappels.

Meest iconisch

ZERMATT, Zwitserland

Het zou een uitstekende Trivial Pursuit-vraag zijn: wat is de hoogste berg in Zwitserland? Helaas maalt niemand om het antwoord (overigens de Dufourspitze), want in de Zwitserse Alpen is er plaats voor maar één icoon: de Matterhorn. De piek van deze legendarische berg, een besneeuwde piramide, is het winterse symbool van Zwitserland en de belangrijkste bezienswaardigheid van Zermatt, het mondaine en autovrije dorp aan de voet van de berg. Zermatt heeft een eeuwenoud ‘Hinterdorf’ en is met liefst 121 restaurants (en 51 bars) aanlokkelijk voor lekkerbekken, en een feest voor wie graag luxemerken shopt. Maar de allergrootste luxe in dit ‘kroonjuweel van de Zwitserse Alpen’ is het uitzonderlijke skigebied. Een wintersportparadijs met 360 kilometer aan piste, met het hoogste ski-resort van Europa (Matterhorn Glacier Paradise) en een van de langste pisteafdalingen ter wereld, zo’n 22 kilometer lang, tot in het Italiaanse skidorp Valtournenche.

Om het skigebied in te trekken, krijg je in Zermatt de keuze uit een gondel, een ondergrondse kabelbaan en een sneeuwtrein, met die laatste – de Gornergratbahn – als meest iconische vervoermiddel. Deze 9,3 kilometer lange tandradbaan verbindt het centrum van Zermatt met de Gornergrat, een imposante bergkam op 3089 meter hoogte. Een magische rit door een prachtig landschap bezaaid met besneeuwde chalets en perfect geprepareerde pistes.

Runner-up

WENGEN, Zwitserland

Dit autovrije dorp in de Berner Alpen ligt aan de voet van de iconische Jungfrau en maakt deel uit van het gezinsvriendelijke skigebied Kleine Scheidegg-Männlichen.

Avontuurlijkst

DE NOORSE FJORDEN

Voor avontuurlijke Noren zijn de echte wintersportuitdaging de ongerepte fjorden zelf, zonder kabelbanen en geprepareerde pistes. Tijdens de strenge winters zijn de rotsachtige inkepingen langs de kust vanwege hevige sneeuwval nog lastiger te bereiken, maar daarvoor hebben de Noren een oplossing: Ski & Sail-expedities. Zoals die op de Statsraad Lehmkuhl, een honderd jaar oude driemaster die wordt ingezet om kadetten op te leiden, maar ook om wintersporters door het labyrint van fjorden te manoeuvreren.

Wanneer in Bergen de grote lading skispullen met een takel aan dek wordt gehesen, kun je het gevoel op de vooravond te staan van een belangrijke expeditie niet onderdrukken. Maar dit is geen schoolreisje, dit is een avontuur van spartaanse proporties. De 22 zeilen moeten worden gehesen, er moet iemand aan het roer staan. Heb je geluk, dan lig je om negen uur in je hangmat. Trek je aan het kortste eind, dan sta je ’s nachts bij -20 °C op het dek de open zee af te speuren naar zeecontainers en drenkelingen – walvissen zijn bonus. De verbroedering die op volle zee ontstaat is meegenomen voor het avontuur aan land. Als een kudde sneeuwkamelen struin je met stijgvellen ondergebonden en gezekerd aan een koord langs diepe gletsjerspleten. Totdat je na vijf, zes uur zwoegen de top behaalt. Dan wacht de ontlading: de vijftien minuten durende afdaling met uitzicht op zee.

Runner-up

FOLGE, Noorwegen

Dit skigebiedje op de Folge-fonnagletsjer opent wanneer alle andere wintersportgebieden dichtgaan, namelijk in mei. Hier is wél een liftje waarmee je snel omhoog kunt.

Winterst

FINS LAPLAND

Winter boven de poolcirkel is een constante blootstelling aan Moeder Natuur en haar lange adem. De eerste sneeuw komt in augustus uit de hemel vallen, gevolgd door zeven donkere, nauwelijks verlichte maanden waarin de vlakke landschappen transformeren in eindeloze witte sneeuwvelden die het beste te doorkruisen zijn met een sneeuwscooter of op langlauflatten.

Maar wat weinig mensen weten: deze vlakke wildernis, magisch beschenen door het noorderlicht, is bedekt met ’s werelds oudste bergen. Althans, wat daarvan nog over is. Langzaam schuivende ijskappen hebben de vierduizenders die hier ooit stonden gevijld en geslepen tot perfect glooiende heuvels, fells genaamd, waar je vanaf kunt skiën. Nog maar een fractie van hun oorspronkelijke hoogte – de meeste fells halen de zevenhonderd meter niet – maar dankzij hun vriendelijke vormen kun je de verbazingwekkend brede pistes van skigebieden als Levi en Ylläs van alle kanten pakken. Veel meer nog dan om de activiteit zelf, is het de Lappen te doen om waardevolle herinneringen in de natuur met naasten. Langs de Lapse pistes vind je talrijke hutten en schuilplekken waar vrienden en families gezeten rondom een kampvuur van huis meegebrachte worsten klaarmaken, de veldfles doorgeven, of gewoon de ogen sluiten om de longen te vullen met de schoonste lucht op aarde. Fins Lapland, met zijn onmetelijke sneeuwlandschappen, rendierboerderijen, hete sauna’s en koude wakken, is de ultieme winterwonderlandbeleving. Niet toevallig is het ook de woonplaats van de Kerstman. In Santa Claus Village in hoofdstad Rovaniemi kun je hem ontmoeten.

Runner-up

MOOSE MOUNTAIN, Verenigde Staten

Santa sells. Nabij dit intieme skigebied in de wildernis van Alaska houdt een tweede Kerstman open huis: Santa Claus House in het plaatsje North Pole.

Sebastiaan Bedaux wil graag nog eens naar Rusutsu, op het Japanse eiland Hokkaido, dat het mooiste skigebied van Japan zou moeten zijn. Dikke kans dat Dirk Wijnand de Jong dan meegaat, die heeft de wens om op de hellingen van de vulkanen van Hokkaido te skiën. Ook Bas van Oort droomt eveneens van een trip naar Hokkaido, is het niet vanwege de allerbeste poedersneeuw, dan wel voor de culinaire bijvangst.

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in National Geographic Traveler 1/2022.