De Vakantietotaalclub

Als een vakantie over de grens deze zomer al gaat lukken, dan is de auto het favoriete vervoermiddel. Om files en de heetste uren van de dag te vermijden, kiezen automobilisten er nog weleens voor om 's nachts te gaan rijden. Dat klinkt logisch, maar is erg gevaarlijk, zeggen twee slaapexperts in gesprek met NU.nl.

"We zijn als mens geprogrammeerd met een biologische klok van 24 uur, waarbij het dag- en nachtritme echt ingebakken zit. Ons nachtsysteem, om het zo maar te noemen, maakt ons minder alert. Dat kun je niet in één dag omzetten", zegt slaapspecialist Mieke van den Akker.

Ze krijgt bijval van neurowetenschapper Els van der Helm: "Je aandacht en concentratievermogen gaan achteruit. Zeker bij een relatief monotone activiteit als autorijden over lange rechte snelwegen wordt het al heel snel heel lastig om je aandacht erbij te houden."

Een bijkomend probleem is dat veel mensen voorafgaand aan de vakantie nog met van alles en nog wat bezig zijn. Dat varieert van de laatste deadlines op werk tot het inpakken van koffers en de auto. Met andere woorden: de kans dat je op die manier volledig uitgerust op reis gaat, is klein. "Op die manier versterkt een slaaptekort de impact die de biologische klok van zichzelf al heeft", gaat Van der Helm verder.

Dat geldt ook voor het drinken van alcohol. Met wat wijn bij het avondeten zit je bij vertrek later die avond weliswaar nog onder de limiet, maar niet qua impact als dat boven op het slaaptekort komt, waarschuwt Van der Helm.

Energiedrankje niet meer dan lapmiddel

Toch zijn er situaties denkbaar waarbij je misschien geen keuze hebt en toch 's nachts moet vertrekken. Hoewel beide slaapspecialisten het ten zeerste afraden, zijn er dingen die je dan kunt doen ter voorbereiding. "De aanloop naar de vakantie moet zo rustig en ontspannen mogelijk zijn", zegt Van den Akker.

Van der Helm wijst er daarnaast op dat je bepaalde tijdstippen dient te vermijden. "We weten uit onderzoek dat het absolute dal qua energieniveau rond drie uur 's nachts is. Dat is echt het allerlastigste moment om je aandacht erbij te houden."

Een cafeïne-houdend energiedrankje of koffie kan uitkomst bieden, maar is niet meer dan een lapmiddel. Als je dan toch 's nachts op pad gaat, zorg er dan voor dat je bij vermoeidheid een zogeheten powernap doet.

"Houd het bij een powernap op twintig tot dertig minuten, om ervoor te zorgen dat je niet in een diepe slaap terechtkomt. Want als je dan wakker wordt, ben je veel te duf. Na een lichte slaap ben je in ieder geval weer een beetje opgefrist", aldus Van den Akker. Drink daarom ook pas na je powernap wat cafeïne, zegt Van der Helm. Want als je dat voor je powernap doet, komt dat de kwaliteit van de slaap niet ten goede.

'Als je echt moe bent, val je geheid in slaap'

Het grote probleem van 's nachts rijden is dat je niet op jezelf kunt rekenen, zeggen de slaapspecialisten. Zeker als je het niet eerder hebt gedaan, weet je niet goed hoe je erop zult reageren. "Zorg er daarom op z'n minst voor dat je een bijrijder hebt die jou in de gaten kan houden of gesprekken met je voert", zegt Van der Helm.

"Als je echt moe bent, val je geheid in slaap. Dan kun je koffie drinken of het raam opzetten, maar uiteindelijk is daar niks tegenop gewassen. En als je weg bent, ook al is het maar voor twee tellen, dan is opeens de auto de baas", besluit Van den Akker.

bron: www.nu.nl